انگشت مالت یا انگشت چکشی ، نوعی صدمه و آسیب به تاندونی است که عملکرد آن صاف کردن نوک انگشت می باشد . در صورت بروز صدمه، بیمار دیگر قادر به صاف کردن نوک انگشت خود نخواهد بود. به این انگشت اصطلاحا " انگشت مالِت " یا " انگشت چکشی " و یا " انگشت بیسبالی "می گویند. البته ممکن است صدمه به انگشت دست موجب بروز "انگشت جامد" نیز گردد.

در صورت صدمه به این تاندون، انگشت بیمار وضعیت زیر را پیدا خواهد کرد:

• نوک انگشت به سمت پائین خم می شود به گونه ای که بیمار دیگر قادر به صاف کردن آن نیست.
• دچار کبودی و تورم شده است.
• ممکن است زخم هم به دنبال حادثه بوجود آمده باشد.

توجه کنید : بیمار قادر به صاف کردن انگشت صدمه دیده و خم شده به سمت پایین ، نخواهد بود.

در این نوع آسیب، دو حالت ممکن است بوجود آید:

1. انگشت چکشی با منشا تاندونی : در این حالت فقط تاندون صاف کننده انگشت پاره شده و بیمار قادر به صاف کردن انگشت خود نیست.
2. انگشت چکشی با منشا استخوانی : تاندون پاره نشده، بلکه از محل اتصال به آخرین بند انگشت به همراه یک تکه استخوان کنده شده باشد. به این حالت شکستگی از نوع " کندگی " اطلاق می گردد.

آیا این نوع آسیب به انگشت شایع است؟

آسیب " انگشت چکشی " جزو صدمات متداولی است که مرتب دیده می شود. این آسیب می تواند در هر یک از انگشتان دست شما اتفاق بیافتد. جالب است بدانید که این آسیب بیشتر در انگشتان دستی که قالب است اتفاق می افتد.

آسیب " انگشت چکشی " معمولا تحت عنوان " انگشت بیسبالی" نیز شناخته می شود. زیرا این آسیب اغلب هنگام بازی بیس بال اتفاق می افتد. آسیب به تاندون دقیقا زمانی رخ می دهد که یک توپ محکم و سفت مانند توپ بیسبال و یا والیبال که شما تلاش می کنید تا آن را با انگشتان خود بگیرید اتفاق می افتد. " انگشت چکشی " به عنوان " انگشت افتاده " نیز نامگذاری می شود .

علل ایجاد انگشت چکشی چیست ؟

در ورزش هایی که انگشتان به نوعی بیشتر درگیر هستند مانند بیس بال، والیبال و حتی فوتبال، تاندون صاف کننده انگشت ممکن است صدمه ببیند. این به عنوان تاندون گسترش یافته است.

تاندون ها مانند طناب ساخته شده از الیاف کلاژن (پروتئینی) است که عضلات شما را به استخوان هایتان متصل می کند. همچنان که قبلا نیز گفته شد، آسیب یا ضربه به انگشت ممکن است فقط بافت نرم تاندون را پاره کند. و یا ممکن است تاندون را از استخوان انگشت جدا کند.

آسیب " انگشت چکشی " اغلب بیشتر در میان مردان جوان هنگام فعالیت های ورزشی مشاهده می شود. در کودکان، این آسیب بیشتر به دنبال ایجاد ضربه مستقیم به انگشتان به عنوان مثال برخورد انگشت کودک به صورت مستقیم به درب ( اتاق، حیاط و ... ) اتفاق افتد.

گرچه بیشترین عامل بروز این آسیب ضربات شدید به تاندون است، ولی گاهی اوقات آسیب های با نیروی جزئی نیز می تواند به تاندون صاف کننده انگشت آسیب برساند. صدمه به تاندون صاف کننده انگشت در زنان مسن ممکن است به دنبال بروز آسیب ها با نیروهای بسیار جزیی مانند پوشیدن جوراب و یا حتی هنگام مرتب کردن تختخواب نیز اتفاق بیافتد.

علائم آسیب انگشت چکشی چیست ؟

انگشت شما ممکن است پس از آسیب دردناک بوده و نوک انگشت صدمه دیده به سمت پائین خم شده باشد. البته شما هنوز هم می توانید از دست خود استفاده کنید. در صورتیکه درد شدید در انگشت خود احساس کنید به احتمال زیاد این آسیب با شکستگی استخوان همراه است.

سایر علائم آسیب " انگشت چکشی " عبارتند از:

• قرمزی
• ورم
• کبودی
• حساس بودن به لمس
• ناتوانی در صاف کردن نوک انگشت آسیب دیده، مگر اینکه از دست دیگر خود برای بالا آوردن آن استفاده کنید.

اگر ناخن شما نیز مجروح شده و یا از بستر ناخن جدا و یا خون زیر آن جمع شده باشد، ممکن است نشانه ای از پارگی تاندون و یا شکستگی استخوان باشد. بنابریان در اسرع وقت به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه فرمائید. زیرا خطر ابتلا به عفونت نیز وجود دارد.

تشخیص آسیب انگشت چکشی چیست ؟

پزشک ارتوپد با بررسی وضعیت انگشت آسیب دیده شما، قادر به تشخیص " انگشت چکشی " خواهد بود. برای تشخیص دقیق تر ممکن است گرفتن تصاویر رادیولوژی و یا احتمالا MRI  برای دیدن و تعیین میزان آسیب به تاندون و یا ضروری باشد.

اقدامات درمانی فوری :

برای درمان درد و تورم انگشت چکشی بلافاصله اقدامات زیر را انجام دهید :

• بلافاصله از کمپرس یخ را استفاده کنید
• دستی که انگشت آن آسیب دیده را بالا نگه دارید بطوریکه بالاتر از سطح قلب قرار گیرد.
• از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند بروفن، ناپروکسن و ... استفاده کنید.

پیشنهاد ما این است که هر چه زودتر به یک پزشک ارتوپد مراجعه کنید. آسیب های انگشت چکشی معمولا بدون جراحی درمان می شوند، مگر اینکه آسیب مزمن گردد.

حتی اگر درد زیادی نداشته باشید و دست شما هنوز هم کار می کند بهتر است که در اسرع وقت تحت درمان قرار گیرد. هرچند درمان با تاخیر نیز می تواند موفقیت آمیز باشد.

اگر انگشت چکشی تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است انگشت شما دچار عارضه سفتی مفصل گردد. حتی ممکن است انگشت دچار تغییر شکل " گردن قوسی" در جاییکه مفصل انتهایی انگشت قرار دارد، گردد.

بروز انگشت چکشی در کودکان نگرانی های دیگری نیز دارد. آسیب ممکن است روی غضروف انگشتی که استخوان آن در حال رشد است تاثیر منفی بگذارد. اگر درمان نشود، ممکن است انگشت کودک نتواند به درستی رشد کند.

درمان با اسپلینت :

اسپلینت کردن اولین راه درمان برای یک انگشت چکشی است. هدف این است که انگشت بیمار به طور مستقیم در اسپلینت گذاشته شود. با این کار انگشت بی حرکت شده و روند درمان شروع و انگشت صدمه دیده بهبود خواهد یافت.

روش استفاده از اسپلینت :

معمولا انگشت چکشی حداقل به مدت شش هفته در یک اسپلینت به طور شبانه روزی ثابت و بی حرکت نگه داشته می شود. پس از طی این دوره درمانی، فقط کافی است تا شب ها اسپلینت را بسته و درطول روزاز آن استفاده نکنید. البته ذکر این نکته ضروری است که در طول این دو هفته هنگام قبل از انجام فعالیت های مخاطره آمیز مانند انجام فعالیت خاص با انگشتان و یا ورزش، حتما باید مجددا اسپلینت را ببندید.

بعضی از متخصصان توصیه می کنند که بستن اسپلیت در شب بهتر است به جای دو هفته تا ۶ هفته ادامه یابد. این تصمیم به عهده پزشک ارتوپد مشاور شما می باشد.

توجه داشته باشید که هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن، که اسپلینت را باز می کنید، حتما انگشت چکشی خود را مستقیما بر روی سطح صاف نگه دارید.

در بعضی موارد، در صورتیکه روال درمان با اسپلینت دشوار و یا موفقیت آمیز نباشد، پزشک ممکن است با گذاشتن یک پین به مدت شش هفته انگشت شما را فیکس و ثابت نگه دارد.

عمل جراحی :

انجام عمل جراحی به طور کلی برای مواردی که صدمات متعددی بوجود آمده است لازم به نظر می رسد. این موارد شامل :

مفصل انگشت صدمه دیده به درستی در محل طبیعی ( آناتومیک ) خود قرار نگیرد.

تاندون مربوطه به میزانی صدمه دیده که نیاز به استفاده از گرافت ( انتقال یک بافت از یک نقطه از بدن و پیوند آن به جای دیگری از بدن ) باشد.

جراحی ممکن است به دو صورت انجام شود:

روش باز : باز کردن پوست و انجام عمل جراحی مستقیم مانند ترمیم تاندون پاره شده و یا فیکس و ثابت کردن شکستگی

روش بسته : ایجاد یک روزنه در پوست و انجام جراحی های لازم

 گزینه هایی انتخابی که بوسیله آن جراحی تاندون و استخوان شکسته شده انجام می گردد شامل :

• استفاده از پین
• استفاده از سیم
• استفاده از پیچ
• استفاده از پلیت

از مهمترین عوارضی که ممکن است در طول درمان جراحی رخ دهد می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• عفونت ناحیه عمل جراحی
• سفتی و خشکی مفصل
• استئوآرتریت : التهاب و عفونت استخوان و مفصل

تمرینات و ورزشهای لازم بعد از عمل جراحی :

پزشک ارتوپد و یا متخصص جراحی میکروسکپی دست ممکن است برای جلوگیری از بروز سفتی مفصل میانی انگشت آسیب دیده و تحت عمل جراحی قرار گرفته تمریناتی را به شما آموزش دهد تا با انجام آن میزان عوارض کاهش یافته و ازطرفی دوره بهبودی روند طبیعی خود را طی کند.

دوران بهبودی :

زمان بهبود انگشت چکشی معمولا هشت هفته است. اگر شما به طور معمول روش های درمان پیشنهادی از سوی پزشک خود را دنبال نکنید ممکن است این مدت طولانی تر گردد.

اکثر مردم به خوبی درمان می شوند. شما در ابتدا ممکن است توانایی کامل نداشته باشید تا انتهای انگشت خود را صاف کنید. انگشت شما ممکن است قرمز، متورم و یا حساس به لمس باشد. اما نگران نباشید این مشکلات معمولا بعد از گذشت سه تا چهار ماه حل برطرف خواهند شد.

دکتر امید لیاقت

فلوشیپ جراحی میکروسکپی و اعصاب محیطی

آسیب های دست :

1. مالت فینگر
2. شکستگی از نوع کندگی
3. جامد فینگر