بهداشت دست :

دست مهمترین عضو حرکتی در افرادی است که کار فیزیکی انجام میدهند. حفظ سلامت دست جهت حفظ باروری شغلی افراد الزامی است. از طرفی دست ها بعلت تماس مستقیم با ماشین آلات صنعتی و مواد شیمیایی در معرض بیشترین خطر آسیب دیدگی هستند. در تجربه اینجانب بیشترین آسیب های صنعتی دست در انتهای شیفت های کاری عصر و انتهای شیفتهای کاری شب حوالی صبح رخ می دهد که نشان میدهد خواب آلودگی نقش بسزایی در کاهش دقت کارگر در هنگام کار با دستگاه دارد. بنابر این تنظیم متناسب شیفت کاری و استراحت مناسب قبل از شیفت در کاهش خواب آلودگی حین کار با دستگاه الزامی است. توصیه میشود درصورتیکه کارگر در خط تولید مشغول به کار است بیش از ٢ ساعت متوالی در یک محل مشغول به کار با دستگاه نباشد و فواصلی جهت استراحت وی در نظر گرفته شود. یکی دیگر از عواملی که در تجربه اینجانب مشهود است آن است که کارگری که به تازگی به خط تولید و یا دستگاه جدید گمارده شده است در هفته اول کاری خود ریسک بیشتری در آسیب دست حین کار با دستگاه دارد و بهتر است در این مدت توسط مسئول و یا کارگر قبلی دقیقا مورد نظارت قرار گیرد.

استفاده از دستکش هایی با بافت فلزی از آسیب دست جلوگیری می کنند و اگرچه دقت انجام کار ظریف را می کاهند و سنگین و گرم می باشند؛ به شدت توصیه می شود. اگر کارگر بداند که استفاده از دستکش تا چه حد وی را در مقابل خطراتی که آینده کاری وی را به خطر می اندازد محافظت میکند حتی یک دقیقه نیز بدون دستکش ایمنی اقدام به کار نمی نماید ولی متاسفانه تمامی بیماران اینجانب که دچار آسیب های شدید دست شده اند از دستکش استفاده نمی کردند و چند مورد بیمار کارگری که حین حادثه دستکش ایمنی داشتند فقط آسیب های جزئی داشتند که به صورت سر پایی قابل درمان بود.

امروزه در اکثر کارگاه های صنعتی مدرن دنیا از دستگاه هایی استفاده میشود که مجهز به چشم الکترونیکی بوده و به محض ورود دست کارگر به محل خطر به سرعت دچار قطع برق و ترمز می گردد که این مساله از بروز بسیاری حوادث شغلی می کاهد.

تعدادی از بیماران نیز با اینکه کارگرهای با تجربه ای بودند در اثر کاهلی جهت انجام تعمیر یا اصلاح در حین روشن بودن دستگاه دچار آسیب شدید شدند. یکی از تاسف بارترین مثالها کارگر خط تولید ظروف یکبار مصرف گیاهی بود که چون خط تولید و برش مواد دچار گیر شده بود و با قطعه چوبی سعی در آزاد دسازی نقاله در حین روشن بودن دستگاه نموده بود که به محض آزاد شدن٬ دست وی از مچ قطع شده بود. روش صحیح آن است که ابتدا برق دستگاه قطع شود و سپس حتما به سرپرست کارگاه و سایر  کارگران اطلاع داده شود  تا حین تصحیح یا تعمیر فرد دیگری ناخواسته و بدون اطلاع دستگاه را روشن ننماید.

تعدادی از دستگاه های صنعتی با پدال به کار می افتند. چندین مورد آسیب با چنین دستگاه هایی به اینجانب مراجعه نمودند که هنگامی که دست کارگر جهت انجام کاری درون دستگاه بوده٬ پای وی یا فرد دیگری به پدال برخورد نموده و منجر به روشن شدن و در نتیجه قطع یا له شدگی دست وی شده است. توصیه می شود چنین دستگاه هایی حتما به چشم الکترونیکی جهت حفاظت از دست مجهز باشند.

کارگرانی که با مواد شیمیایی اسیدی یا قلیایی سر و کار دارند حتما باید از دستکش های مخصوص استفاده نمایند و دوره ویژه کمکهای اوله آسیب دیدگی با مواد شیمیایی جهت ایشان برگزار گردد. بیمارانی داشتم که در اثر سوختگی اسیدی دست دچار آسیب شده و محل آسیب با صابون شستشو داده شده بود که با سوختگی حرارتی شدید مراجعه نمودند. توصیه می شود افرادی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند مبحث اقدامات اولیه در آسیب های حاد دست را در این سایت مطالعه نمایند.

چرخ گوشت های خانگی و صنعتی از خطرناک ترین دستگاه های اطراف محیط زندگی ما می باشند. علیرقم اطلاع رسانی های مکرر در جراید و تلویزیون هنوز هم حد اقل یک مورد در ماه آسیب دست با چرخ گوشت بخصوص در کودکان به اینجانب مراجعه می کنند که اغلب نمی توان کار زیادی برای انها انجام داد زیرا انگشتشان پس از قطع دچار آسیب های متعدد در چندین مقطع می شود. معمولا حتی اگر یک انگشت به چرخ گوشت وارد شود هر پنج انگشت از استخوان کف دست به داخل دستگاه کشیده و قطع می گردد.

توصیه می شود چرخ گوشت را به هیچ عنوان روی زمین و در دسترس خردسالان قرار ندهید. با اینکه این یک توصیه بدیهی است ولی عدم رعایت همین نکته فقط در شیراز هر ماه منجر به قطع یک دست کودک میشود که معمولا دست راست است. کوک معمولا دست راست را وارد دهانه چرخ گوشت نموده و با دست چپ آن را روشن می نماید.

توجه :

حتما توجه به عمل آید که لازم است در ابتدا چرخ گوشت بطور کامل جمع شود و سپس اقدام به جمع آوری و بسته بندی گوشت های چرخ شده به عمل آید.

افراد حرفه ای نیز از آسیب های چرخ گوشت در امان نیستند و حداقل پنج بیمار اینجانب آشپز های حرفه ای بودند که به دلیل عدم استفاده از گوشت کوب مخصوص فرو بردن گوشت و استفاده مستقیم از دست جهت خورانیدن گوش به دستگاه چرخ گوشت صنعتی٬ انگشتان خود را از دست دادند.

از مورد دیگری که افراد با عدم آگاهی منجر به آسیب دست خود می شوند قرار دادن دست بیرون از پنجره اتومبیل در حال حرکت است که متاسفانه بسیار شایع می باشد و موارد بسیاری از قطع کامل یا ناقص دست از این افراد به اینجانب مراجعه نموده اند و به عقیده من وظیفه هر شهروند آن است که تذکر مناسب به این افراد داده شود.

هر چند خود اینجانب بارها در حین تذکر مورد اهانت قرار گرفته ام اما چون اهمیت دست را می دانم و با این خطر آشنا هستم٬ از دادن تذکر خودداری نمی نمایم.

دست در بعضی افراد سرمایه کار و زندگی است. موسیقی دانان٬ جراحان و هنرمندان از دسته افرادی هستند که به شدت به انها توصیه می کنم از انجام کار فنی و بلند کردن اجسام سنگین در منزل و بصورت موردی یا از سر تفنن بپرهیزند. بروز یک آسیب کوچک می تواند آینده حرفه ای چنین افرادی را به شدت به خطر بیندازد.

کار با چاقو بطور روزمره توسط افراد مختلف تجربه میشود. جهت کاهش خطر آسیب با چاقو حین کار دقت شود که چاقو هرچه برنده تر باشد احتمال آسیب کمتری وجود دارد. استفاده از چاقوی کند چون باعث میشود فرد به طور ناخود آگاه فشار بیشتری وارد نماید خطرناک تر است. لازم است توجه شود که جسمی که قرار است بریده شود در محل پایداری قرار بگیرد تا امکان لیز خوردن چاقو و آسیب سهوی کاهش یابد. استفاده از چاقو به جای پیچ گوشتی می تواند بسیار خطرناک باشد.

کار کردن دو نفر بصورت همزمان بر روی یک شئ با وسیله برنده نیز می تواند خطر آسیب دست افراد را افزایش دهد. استفاده از چاقو جهت باز کردن گوشت یخ زده نیز منجر به آسیب دست و قطع عصب بسیاری از بیماران و مراجعین اینجانب شده است و بایستی پرهیز گردد. نهایتا به افرادی که کار فنی انجام می دهند اکیدا توصیه می شود از استفاده از حلقه انگشتری و ساعت بر دستان خود خودداری نمایند زیرا در صورت گیر کردن لبه حلقه بصورت اتفاقی به لبه تیز ممکن است انگشت بطور کامل دچار قطع گردد.

بیماریهای عفونی دست نیز یکی از مواردی است که نیاز به توجه و پیشگیری دارد. اکثر بیماریهای عفونی به دنبال ضربه نافذ یا کوبیدگی و یا استفاده از آب و شستشوی بیش از حد دست ایجاد می شوند. نگه داشتن دست در محیط مرطوب مثل دستکش ظرفشویی سوراخ برای مدت طولانی یا استفاده بیش از حد از صابونها و مواد شوینده به رشد قارچها در اطراف بستر ناخن می انجامد که توصیه میشود علاقه مندان به مبحث پارونیشیا و عفونت بستر ناخن مراجعه نمایند.

استفاده بیش از حد از مواد ضد عفونی الکلی نیز منجر به حساسیت و خشکی و ترک خوردگی و عفونت پوست کف دست می شود. توصیه می شود دست ها پس از شستشو به دقت با حوله و یا جریان هوا خشک شود و استفاده از مواد صابونی بی رویه نباشد. نحوه کوتاه کردن ناخن ها در بروز عفونت های نوک انگشت موثر است و توصیه میشود ناخن ها بصورت عرضی و نه هلالی کوتاه شوند. انجام مانیکور توسط افراد بی تجربه میتواند به آسیب کوتیکول ناخن و عفونت شدید بستر ناخن بیانجامد و در صورتی که رسیدگی به موقع انجام شود و عفونت مزمن استخوانی پدید آید٬ متاسفانه ممکن است حتی به قطع بند آخر بیانجامد.